Kỹ năng tự phục vụ là những thói quen sinh hoạt thường ngày trong giao tiếp và ứng xử của trẻ đối với bản thân và những người xung quanh. Tập những kỹ năng sống, kỹ năng tự phục vụ cho trẻ nhằm từng bước hình thành nhân cách sống cho trẻ là một trong những nhiệm vụ trọng tâm cần được đưa lên hàng đầu. Nếu các con không có kỹ năng tự phục vụ bản thân, các con sẽ không thể chủ động và tự lập trong cuộc sống hiện đại.
Rèn luyện kỹ năng tự phục vụ cho trẻ lứa tuổi nhà trẻ:
– Dạy trẻ càng sớm càng tốt
– Người lớn chúng ta nên tránh làm thay trẻ, phải phân công công việc cụ thể cho trẻ và các thành viên khác ở nhà cũng như ở trường, đồng thời giải thích cho trẻ việc đó để trẻ hiểu rằng mỗi người đều có trách nhiệm với công việc và hình thành thói quen làm việc. Cần tập và lặp đi lặp lại để trẻ hình thành thói quenvà tránh làm thay trẻ.
*)Khi trẻ ở nhà:
- Luôn có những biện pháp khen thưởng, khích lệ, động viên công nhận trẻ đã hoàn thành công việc nào đó và đưa ra những lời nhận xét tích cực sau mỗi việc mà trẻ đã làm
- Khi trẻ mắc lỗi hay lười biếng trong quá trình rèn luyện kỹ năng sống, người lớn chỉ nên động viên, khuyên bảo và uốn nắn cho trẻ bằng những lời nhẹ nhàng. Không nên để trẻ có tâm lý tiêu cực khi còn nhỏ. Ngược lại, nên khuyến khích và khen thưởng với những thành quả của trẻ, để trẻ biết hài lòng và yêu thích những công việc được giao.
- Rèn luyện nề nếp thói quen trong mọi hoạt động ở mọi lúc mọi nơi.
*)Khi trẻ ở trường Mầm non:
Hàng ngày, trẻ đến lớp với các nội dung hoạt động: Giờ ăn, giờ ngủ, vệ sinh, học tập, giờ vui chơi, giờ đón trẻ, giờ trả trẻ mọi sinh hoạt là những hình thức mà trẻ được rèn luyện.
Đối với trẻ độ tuổi nhà trẻ dưới 36 tháng tuổi để đưa các cháu vào nề nếp thói quen thật sự không hề đơn giản. Thực tế các cháu còn rất bé, chưa có ý thức được như các anh chị lớn, điều này cũng là thử thách lớn cho cô giáo. Muốn tạo cho trẻ được thói quen thường xuyên cô phải luôn nhẹ nhàng gần gũi và tình cảm với trẻ để uốn nắn trẻ hoặc thông qua các bài hát, bài thơ, câu chuyện trò chơi có nội dung nói về nề nếp thói quen, hoặc cô giáo cũng có thể sử dụng để trẻ phần nào liên hệ tới bản thân mà ngoan hơn và biết vâng lời cô giáo.
- Nề nếp thói quen học tập, vui chơi:
Hình ảnh Cô và các con trong giờ HĐ học.
VD: Rèn luyện cho trẻ thói quen biết chào hỏi thông qua: Các bài hát như: Lời chào buổi sáng, Mẹ yêu không nào…………
Các bài thơ: Chào , miệng xinh……………..
Qua bài thơ, bài hát rèn cho trẻ thói quen khi chơi xong biết cất dọn đồ chơi như :
“ Bạn ơi hết giờ rồi
Nhanh tay cất đồ chơi,
Nhẹ tay thôi bạn nhé.
Cất đồ chơi đi nào”.
Hình ảnh các con giúp Cô cất dọn đồ chơi.
Hoặc :
“ Giờ chơi hết rồi.
Nào các bạn ơi.
Ta cùng cất dọn
Đồ dùng đồ chơi
Vào nới quy định”
- Nề nếp thói quen ăn, ngủ:
Hình ảnh các con giúp Cô trải (cất chiếu)hay bê đệm.
Qua bài thơ, bài hát, câu chuyện dạy cho trẻ thói quen khi ăn, khi ngủ như: Bài thơ : “ Giờ ăn”
Đến giờ ăn cơm
Vào bàn bạn nhé
Nào thìa, bát, đĩa
Xúc cho gọn gàng
Chớ có vội vàng
Cơm rơi, cơm vãi
Bài hát : “ Giờ đi ngủ”
Bài thơ : “ Giờ đi ngủ”
"Vào giường đi ngủ
Không nghịch đồ chơi
Không gọi bạn ơi
Không cười khúc khích
Không ai tinh nghịch
Giơ chân , giơ tay
Phải nằm cho ngay
Mắt thì nhắm lại."
- Rèn thói quen vệ sinh và tự phục vụ cho trẻ :
Hình ảnh các con úp cốc giúp Cô
Qua các bài thơ sau :
Bài thơ: “ Chùi mũi”
"Mỗi khi có mũi
Bé nhớ chùi ngay
Chớ có dùng tay
Quyệt ngay lên má
Trông thật xấu quá
Cô chẳng yêu đâu."
Bài thơ : “ Rửa tay cho sạch”
"Cô dặn bé
Trước giờ ăn
Khi tay bẩn
Phải rửa ngay
Với xà phòng
Bé ghi lòng
Lời cô dặn."
Rèn luyện kỹ năng tự phục vụ cho trẻ cần được áp dụng càng sớm càng tốt và là phương pháp rất quan trọng và cần thiết trong quá trình phát triển của trẻ. Trong việc rèn luyện nề nếp thói quen cho trẻ trong học tập, vui chơi, ăn ngủ, vệ sinh tự phục vụ bản thân của trẻ không phải nói mà có được, mà cô giáo là người phải thật sự nhiệt tình nhẹ nhàng diều dắt trẻ dần dần từng bước, nhẹ nhàng, ân cần , âu yếm với trẻ để trẻ tư tin và trẻ coi cô là người mẹ thứ hai của trẻ, để trẻ tự tin hứng thú thực hiện đi vào nề nếp của các hoạt động trong ngày một cách tốt nhất.
Hình ảnh các con tự lấy và cất ghế
Hình ảnh các con tự cất đồ dùng của mình khi tới lớp.
Rèn luyện kỹ năng tự phục vụ cho trẻ cần được áp dụng càng sớm càng tốt và là phương pháp rất quan trọng và cần thiết trong quá trình phát triển của trẻ. Trong việc rèn luyện nề nếp thói quen cho trẻ trong học tập, vui chơi, ăn ngủ, vệ sinh tự phục vụ bản thân của trẻ không phải nói mà có được, mà cô giáo là người phải thật sự nhiệt tình nhẹ nhàng diều dắt trẻ dần dần từng bước, nhẹ nhàng, ân cần , âu yếm với trẻ để trẻ tư tin và trẻ coi cô là người mẹ thứ hai của trẻ, để trẻ tự tin hứng thú thực hiện đi vào nề nếp của các hoạt động trong ngày một cách tốt nhất.